ความสนุกของการการอ่านงานวิจัยเกี่ยวกับเรื่องลดน้ำหนักคือ มีประเด็นใหม่ๆ ที่เป็นปัจจัยแฝงให้เราอ้วนแบบนึกไม่ถึงโผล่มาเสมอ เมื่อไม่นานมานี้ มีงานวิจัยใหม่สดจากวารสารทางการแพทย์ Cell metabolism เล่าถึง Ultra-processed foods ว่ามีส่วนเพิ่มน้ำหนักอย่างไร คนอยากผอมควรอ่านค่ะ
อาหารแปรรูป Ultra-processed foods คืออะไร
ก่อนอื่นเลย ต้องมาทำความเข้าใจกันก่อนว่า Ultra-processed foods นั้นหมายถึง อาหารที่ผ่านกระบวนการผลิต ปรุงแต่ง ใส่สารเคมีต่างๆ เช่น สารกันเสีย อิมัลซิไฟเออร์ สีผสมอาหาร น้ำเชื่อมฟรุคโตส สารเพิ่มรสชาติ พูดง่ายๆ ว่าหากพลิกดูตรงส่วนประกอบ จะเห็นสารเคมีชื่อยาวอ่านยากที่เราไม่รู้จักเต็มไปหมด
อาหารแปรรูป ที่เราพบได้บ่อยว่าตกอยู่ในกลุ่มนี้คือ ขนมกรุบกรอบ น้ำอัดลม อาหารปรุงสำเร็จแช่แข็ง ซุปกระป๋อง บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป ไส้กรอก ซีเรียลที่ผ่านการปรุงรส เป็นต้น
อาหารแปรรูป (Ultra-processed foods) VS อาหารไม่แปรรูป
โดยในงานวิจัยนี้ นักวิจัยได้นำอาสาสมัคร 20 คนมาแบ่งเป็นสองกลุ่ม กลุ่มหนึ่งรับประทานอาหารแปรรูป Ultra-processed foods อีกกลุ่มรับประทานอาหารที่ไม่ผ่านกระบวนการแปรรูป หรือ Unprocessed foods และเมื่อครบ 2 สัปดาห์ ทั้งสองกลุ่มจะถูกสลับอาหารกัน และรับประทานต่อไปอีก 2 สัปดาห์ โดยอาหารทั้งสองกลุ่ม มีความใกล้เคียงกันในรสชาติ ความหนาแน่นของแคลอรี่ สารอาหาร ปริมาณน้ำตาล เกลือ และเส้นใยอาหาร โดยกลุ่มตัวอย่างทั้งสองสามารถรับประทานอาหารแบบ Ad libitum หรือตามใจปากได้ตลอด 4 สัปดาห์
ผลการทดลองพบว่า ในช่วงที่กลุ่มตัวอย่างรับประทานอาหาร Ultra-processed จะมีความเจริญอาหารมากเป็นพิเศษ ส่งผลให้รับประทานมากกว่าช่วงที่กินอาหารไม่แปรรูปถึง 508 กิโลแคลอรี่โดยเฉลี่ย และมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นโดยเฉลี่ย 0.9 กิโลกรัม ในช่วงที่กิน Ultra-processed diet และเมื่อสลับมากินอาหาร Unprocessed หรืออาหารไม่แปรรูป ทั้งความอยากอาหารและน้ำหนักก็ลดลงมาเป็นปกติ
ผอมได้ไม่ต้องอด แต่ควรลดอาหารแปรรูป
แม้กลุ่มตัวอย่างจะยังไม่มาก แต่ก็เป็นงานวิจัยที่น่าสนใจ และชวนให้คิดว่า อาหารแปรรูปหรือ Ultra-processed foods นั้น อาจไม่ใช่ตัวเลือกที่ดีต่อสุขภาพ โดยเฉพาะในช่วงลดน้ำหนัก เพราะส่งผลให้เราอยากอาหาร คุมตัวเองได้น้อยลง และรับประทานมากขึ้นโดยไม่รู้ตัว ผอมได้ไม่ต้องอดแต่ควรลดอาหารแปรรูป และเน้นอาหารแบบ Real foods ลองนึกถึงมื้ออาหารสมัยคุณปู่คุณย่าเรานะคะ ผักสด น้ำพริก ไข่ต้ม ปลานึ่ง แกงส้ม ข้าวคลุกปลาย่าง อาหารจริงๆที่ผ่านการปรุงจากในครัวที่บ้านเรา นั่นล่ะค่ะอาหารที่ดีต่อสุขภาพ
พญ.ธิดากานต์ รุจิพัฒนกุล (หมอผิง)
Reference https://doi.org/10.1016/j.cmet.2019.05.008
