เล่นกีฬา กับ ออกกำลังกาย
สองคำนี้อาจมีความซ้ำซ้อนกันในบางส่วน ใช้แทนกันได้ในบางโอกาส แต่มีความต่างกัน
ออกกำลัง คือกิจกรรมการเคลื่อนไหวร่างกาย เพื่อให้เกิดผลคือสุขภาพกาย ใจ หรือคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น แต่เล่นกีฬา มีมิติของกฎ กติกา การตั้งเป้า และการแข่งขัน เข้ามาเติมความสนุกให้กับกิจกรรม
มีการรวบรวมและบันทึกไว้ใน World Sports Encyclopedia ว่าบนโลกใบนี้มีกีฬาอยู่ราว 8,000 ประเภท กีฬาแต่ละประเภทล้วนมีข้อดีและข้อเสียต่อสุขภาพที่ต่างกันไป เคยมีคนพยายามจัดหมวดหมู่และให้คะแนนกีฬาในด้านต่างๆ เพื่อหาคำตอบว่ากีฬาอะไรที่ดีต่อสุขภาพที่สุด โดยปัจจัยที่นำมาใช้คำนวณคือ แคลอรี่ที่เผาผลาญ การฝึกความทนทานของหัวใจ การฝึกความทนทานของกล้ามเนื้อ ความแข็งแกร่งของกล้ามเนื้อ ความยืดหยุ่น และความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ
พบว่ากีฬาสิบประเภทที่เข้ารอบสุดท้ายคือ
1.สควอช
2.พายเรือ
3.ปีนหน้าผา
4.ว่ายน้ำ
5.สกีแบบ Cross-country
6.บาสเก็ตบอล
7.จักรยาน
8.วิ่ง
9.ปัญจกีฬาสมัยใหม่ (เป็นการแข่งขันที่นักกีฬาเข้าแข่งกีฬา 5 ประเภท คือ ยิงปืนสั้น ฟันดาบ ว่ายน้ำ ขี่ม้า และวิ่ง)
10.ต่อยมวย
สควอช เป็นกีฬาที่อาจไม่ค่อยคุ้นหูคนไทย (ต่างกับ สควอท หรือท่าออกกำลังสายย่อ ซึ่งอาจเป็นคำที่คุ้นกว่า) ติดอันดับหนึ่งเพราะคะแนนนำโด่งในเรื่องของการเผาผลาญ โดยในเกมการแข่งขันจะมีการเผาผลาญเฉลี่ย 800-1,000 กิโลแคลอรี่ต่อชั่วโมง และยังเป็นกีฬาที่ต้องใช้ทั้งความเร็วและความอึดของกล้ามเนื้อขา แขน ลำตัว และความเร็วในการตอบสนอง
สำหรับคุณผู้อ่านที่นึกภาพไม่ออก ลองนึกภาพการตีเทนนิสในห้องสี่เหลี่ยม ที่ลูกนั้นไวกว่าลูกเทนนิส และสามารถกระทบชิ่งได้จากผนังทุกด้าน ผู้เล่นจึงต้องเคลื่อนไหวไปมาเหมือนถูกกดปุ่ม fast forward ตั้งสติพร้อมรุกและรับตลอดเกม
เคยมีวิจัยเปรียบเทียบข้อมูลในเกมการแข่งขันของนักสควอชระดับแชมป์โลก Tarek Momen เทียบกับแชมป์เทนนิสอย่าง Rafael Nadal พบว่า Momen ใช้เวลาในการแข่งขัน 97 นาที มีการวิ่งตลอดทั้งเกมเป็นระยะทาง 5 กิโลเมตร ตีลูกเกินกว่า 1,000 ครั้ง และช่วงที่เคลื่อนไหวหรือ active คิดเป็น 60% ของเวลาในสนาม ในขณะที่ Nadal ใช้เวลาในการแข่ง 288 นาที มีการวิ่งตลอดทั้งเกมคิดเป็นระยะทาง 3.645 กิโลเมตร และมีเวลา active จริงๆที่ 15% ของเวลาแข่ง
จากประสบการณ์ส่วนตัวของหมอเอง ที่เล่นสควอชมาหลายปี ขอยืนยันอีกเสียงว่าตีสควอชแค่หนึ่งชั่วโมง ก็เหนื่อยถึงขั้นวัวตายควายล้มได้จริง แม้สควอชจะเป็นกีฬาที่สนุก เหนื่อย และได้คะแนนความฟิตในระดับสูง แต่ก็ใช่ว่าจะเหมาะกับทุกคน
ส่วนตัวหมอเห็นว่าเราไม่สามารถตัดสินได้ว่ากีฬาอะไรจะดีกับสุขภาพที่สุด เพราะกีฬาที่ดีที่สุดของแต่ละคนไม่เหมือนกัน ขึ้นกับปัจจัยคือ จุดประสงค์ในการเล่นกีฬา วัย สภาพร่างกาย ความชอบส่วนตัว และปัจจัยที่เอื้ออำนวยต่อการเล่น สุดท้ายแล้ว The Healthiest Sport น่าจะเป็นกีฬาอะไรก็ได้ ที่เราเล่นได้ต่อเนื่องอย่างมีความสุขและเกิดผลดีต่อสุขภาพ ซึ่งเป็นผลลัพธ์ที่สำคัญสุด
แต่สำหรับคนที่อ่านบทความนี้แล้วอยากทดลองเล่นสควอชดูบ้าง ลองติดต่อสอบถามข้อมูล ที่สนามใกล้บ้านได้ ส่วนตัวหมอเองเล่นที่ Tananon ย่านนนทบุรี ( https://www.tananon.com/17208444/gymnasium ) สนามและบริการดี แต่คนเล่นน้อยจนกลัวว่าสนามจะถูกปิดตัวลง – จึงเป็นที่มาของบทความตามหาเพื่อนเล่นสควอชนี้นั่นเอง
พญ.ธิดากานต์ รุจิพัฒนกุล (หมอผิง)
เพิ่มเติม รวมรายชื่อสนามสควอช
1.https://www.tenallsquashclub.com/squashcourt/
2.https://www.topendsports.com/world/lists/fittest-sport/healthiest-forbes.htm 3.https://www.theguardian.com/sport/willstrop-s-world/2018/apr/14/squash-commonwealth-games-tennis-james-willstrop